INFECTIOUS DISEASE

 

VIROLOJİ - BÖLÜM ONYEDİ
GASTROENTERİT YAPAN VİRAL AJANLAR
ROTAVİRUS, KALİSİVİRUS, ADENOVİRUS, ASTROVİRUS VE DİĞERLERİ

Dr N. Narayan and Dr Helmut Albrecht
University of South Carolina School of Medicine
Columbia, South Carolina

Çeviren
Prof. Dr. Selçuk Kaya
İzmir Katip Çelebi Üniversitesi, Tıp Fakültesi
 

 

Şekil 1 Rotavirus (çift-kapsid partikülü (sol), ve tek, iç, kapsid (sağ))
© Dr Linda Stannard,University of Cape Town, South Africa

İnsan bağırsağında birçok sayıda virüs bulunur. Gastroenteritle ilişkili olanların bazıları şunlardır:

• Rotavirüsler
• Adenovirüs 40/41
• Calicivirüsler
• Norwalk benzeri virüs ya da küçük yuvarlak yapılı virüsler (SRSV)
• Astrovirüsler
• Küçük yuvarlak virüsler (SRV)
• Coronavirüsler
• Torovirüsler

Normal bir bireyin bağırsağında bulunan diğer virüsler normalde gastroenterit ile ilişkili değildir.

• Poliovirüs
• Coxsackie A virus
• Coxsackie B Virus
• Echovirusler
• Enterovirus 68 - 71
• Hepatitis A virusler
• Hepatitis E virusler
• Adenovirus 1- 39
• Reovirusler

Diğerleri Fırsatçı enfeksiyonlar gibi bağırsakta bulunur.

• Sitomegalovirüs (CMV)
• Herpes simplex virus (HSV)
• İnsan immün yetmezlik virüsü (HIV)

ROTAVIRUSLAR

Sınıflandırma

Reovirüs ailesi Rotavirüs ve Coltivüs cinslerini içerir. Diğer cinsler Orthoreovirus ve Orbivirus (koyunlarda bulunan) olarak bulunmaktadır.
Rotavirüs ilk olarak ishal olan çocukların duodenum biyopsilerinde 1973'de elektron mikroskobu ile tespit edilmiştir.

Yapı

Rotavirüsler zarfsız, ikozahedral simetrili ve çift kapsitlidir. Elektron mikroskopundaki görüntüleri ışıma yapmış 60-80nm tekerlek şeklindedir
Rotavirüs genomu poliakrilamid jel elektroforezi ile ayrılabilen 11 segmentli cift sarmallı (ds)RNA içerir.

Major yapı proteinleri

Dış yapısal proteinler VP7 ve VP4dir. VP4 viral hemaglutinin ve yüzeyden sivri çıkıntılar oluşturur.
İç kısım yapısal proteinler VP 1, 2, 3, ve 6dır. VP6 önemli bir antijenik belirleyicidir.

Sınıflandırma

Gruplar

Antijenite ve RNA segmentlerinin elektroforetik mobilitesine dayalı yedi farklı grup (A'dan G'ye) vardır. Grup D, E ve F insanlarda bulunamamıştır. Grup A en yaygın gruptur ve sadece grup A rotavirüsleri ABD'de (iki yaşından küçük - infantil gastroenterit) öncelikle gençlerde, insanda hastalığa yol açar. Ancak, A grubu rotavirüsler da büyük çocuklarda ve erişkinlerde hafif ishale neden olabilir. Grup Bnin Çinde yıllık şiddetli yetişkin ve infant ishal salgınları yapabildiği tespit edilmiştir. Daha karakteristik olarak B grubu rotavirüsler domuzlarda ishale neden olur. C Grubu, dünya çapında bulunur.

Serotipler

Rotavirüsün en az 15 farklı serotipi vardır. On dört G serotipi farklı G proteinlerine dayanmaktadır. ABDde izolatların %90ını oluşturan 5 dominant suş (G1, G2, G3, G4, G9) vardır. Enfeksiyon yapanların %73’ü G1 suşudur.
P4 ve P8in predominant olduğu p proeinine bağlı 20p serotipi vardır.
Ortak PG kombinasyonları P8G1, P8G2, P4G2 ve P8G4.

Özellikler

Rotavirüsler aylarca ortamda stabil kalır ve el yıkamaya nispeten dirençlidirler. Bunlar, % 95 etanol, formalin ve "Lysol" gibi ajanlara duyarlıdır. Rotavirüsler ph2’nin altında kararsız durumdadır.
 

Şekil 2.
Çift kabuklu bozulmamış rotavirüs parçacıkların transmisyon elektron mikrografisi. yayılan kapsomerlerin ayırt edici tekerlek görünümü.
CDC/Dr. Erskine Palmer

Patogenez

Etkilenen konak hücreleri barsak villuslarının üst ucunu ve ortasını kaplayan matur eritrositlerdir. Laboratuar hayvanlarında, hepatositlere de bulaşmıştır. Bulaşıcı parçacıkların bir "ara subviral partikül" (ISVP) olduğu düşünülmektedir.

Dış kapsid proteinlerin proteazlarla gastrointestinal sistemde sindirimi sonrasa viral bağlanma proteinleri açığa çıkar. Rotaviruslar konak hücre sitoplazmasında çoğalır. Virionlar endositoz aracılığıyla konak hücreye girer ve viral mRNA önce kapsid yapısal proteini birimlerin oluşturulması için, virion içinde mevcut olan viral RNA polimerazı kullanılarak transkribe olur. mRNA segmentleri olgunlaşmamış kapsitin içine monte edilir ve sonra çift zincirli RNA genomu oluşturmak için replike olur. Büyük miktardaki viral partiküller diyare olarak atılır.
Enfekte barsakların histopatolojisinde, mononükleer hücrelerin lamina propriaya infiltrasyonu ve matur eritrositlerin ölümü nedeniyle villüslerde küntleşme ve atrofi görülür. Daha sonra villus uçları olgunlaşmamış sagı hücreleri ile bir araya gelir (kript hiperplazisi).

Hücrelerin disfonksiyone olması ve ölmesi sonucunda barsak sıvısının sekresyonu olur ve diyareye neden olur. Aynı zamanda enterik sinir sisteminin aktivasyonu da bu olayda rol oynayabilir.
Tekrar bir araya gelen olgunlaşmamış salgı hücreleri bazen sekonder laktoz intoleransına katkıda bulunabilir.
 

Şekil 3B
Beş yaşın altındaki çocuklar arasında rotavirusa atfedilen ölümlerin ulusal tahminleri (2008)
WHO

Şekil 4
Amerika Birleşik Devletleri komşu 48 eyalette, rotavirüs zirve aktivitesinin ortalama süresi, Temmuz 1991 Haziran 1997
CDC

  Şekil 5. Rotavirüs aktivitesinin zirve yaptığı aylar— ABD, Temmuz 1996–Haziran 1997
CDC

Şekil 6
Amerika Birleşik Devletleri komşu 48 eyalette rotavirüs zirve aktivitesinin ortalama süresi, Temmuz 1991 Haziran 1992. Bu kontur grafiği, her laboratuvar için en yüksek etkinlik sürede medyan değeri kullanılarak elde edilmiştir. CDC

Yukarıda daha yüksek çözünürlüklü film image

 avi file

ABD genelinde Rotavirüs enfeksiyonları raporları için zirve ay, 1991-97

avi file

ABD'de rotavirus haftalık raporları. Mevsimsel değişim.
CDC

Rotavirus infeksiyonları haftalık trend 2012-2013
CDC
 

Epidemioloji

Dağılım

Dünya çapında bulunan rotavirüs; bir yıl içindeki major gastroenterit, diyare ile ilişkili hastaneye yatışların ve beş yaş altı yarım milyon çocuğun ölümüne neden olmaktadır. Dünya Sağlık Örgütü'ne göre, beş ülke (Hindistan, Nijerya, Kongo, Etiyopya Demokratik Cumhuriyeti ve Pakistan) 2008 yılında beş yaşın altındaki tüm rotavirüs hastalığı ölümlerinin yarısından fazlasını oluşturduğunu açıkladı.

Belirtileri şunlardır: ateş, kusma, ishal ve karın ağrısı. Seroprevelansı çalışmaları gösteriyor ki üç yaşına kadar çoğu infantta rotavirüs antikoru bulunuyor.

2006da Birleşik Devletlere yaygın aşılama getirilmesinden önce, yılda üç milyon kadar rotavirüs enfeksiyonu vakası vardı. Vakaların yaklaşık 1 ila% 2.5 olarak, ağır dehidratasyon oldu. Bu durum her yıl beş yaş altı çocukların 20 ila 60ının ölümüyle sonuçlandı. Buna ek olarak, yılda 50.000den 70.000e kadar hastaneye yatış ve doktor ofislerine 500.000 üzerinde ziyaretler vardı.
Aşılamanın tanıtılmasından bu yana kadar, yüzde 86 oranında rotavirüs ilgili hastaneye yatışlarda bir düşüş olmuştur. Aşının ayrıca dolaşan enfeksiyon sınırlayarak aşılanmamış bebekleri koruması olasıdır. Ölümler de belirgin azalma elde edilmiştir. 2008 yılında, ,rotavirüs hastalığına bağlı tahmini ölümlerin Hindistan’a nazaran (98,621); ABDde 14 UKde 10dan az vaka vardı.

Mevsimsellik

A.B.D.'de, rotavirüs enfeksiyonları kış aylarında (Mayıs ile Kasım) meydana gelir. Hastalık, sıcak iklimlerden kuzey Amerikaya dogru, Meksika ve güneydoğu ABD başlayarak ve gitgide ilerieyerek kuzey/kuzeydoğudan Doğu Coast ve Kanada'ya baharda ulaşır.

Inkubasyon periyodu

4 günden az olduğu düşünülmektedir.

Bulaşıcı Dönem

Hasta ishal başlangıcından birkaç gün önce, ishal bitimine kadar bulaşıcıdır.

İnfeksiyon yaşı

Rotaviruslar genç yaşta çocukları enfekte eder. Daha büyük bebekler ve küçük çocuklar (4 ay - 2 yıl) ishal ile daha semptomatik olma eğilimindedirler. Küçük bebekler rotavirüs antikorunun transplasental transportu nedeniyle korunuyor olabilir. Asemptomatik enfeksiyonlar, özellikle yetişkinlerde yaygındır. Bir çok vaka ve salgınlar nazokomialdir.

A Grubu enfeksiyonları en yaygınıdır.

B Grubunun Çin'de yetişkin salgınları ile ilişkili olduğu düşünülmektedir.

C grubu tüm dünyada sporodik infant ishallerinden sorumludur.

Bulaş başlıca insadan insana fekal-oral ve fomitler yoluyla olmaktadır. Yemek ve su yoluyla da buşaması mümkündür. Rotavirüslerin de solunum yoluyla yayılabildiğine dair spekülasyonlar olmuştur.
Yüksek miktarda viral partikül dışkıyla dökülmektedir (1010/gm). Enfeksiyon dozu ise yalnızca 10-100 pfu’dur.
 

Klinik Özellikler

Yüksek ateş (> hastaların% 30'unda 102 ° F) , kusma ve mide bulantısı ishal başlamadan önce olabilir. Genellikle sulu (kan ya da lökositler) olan ishal 3-9 gün sürer, ancak yetersiz beslenen ve immün yetmezligi olan bireylerde uzun seyreder. Nekrotizan enterokolit ve hemorajik gastroenterit yenidoğanlarda görülür. Mortaliteye asıl katkıda bulunan dehidratasyondur. Yağın ve laktozun sekonder malabsorbisyonu kronik ishalde mümkündür.

Tanı

Hızlı tanı (kullanan bir monoklonal antikor) ELISA ve LA kullanarak dışkıda antijen tespiti ile elde edilebilir. Çeşitli kitler piyasada mevcuttur. Bunlar sadece Grup A rotavirüsü algılar. Elektron mikroskobu da non-A Grubu virüsleri tespit eder.

Grup A rotavirüsü maymunun böbrek hücrelerinde üretilebilir. Epidemiyolojik çalışmalar, jel elektroforezi ile viral RNA migrasyon kalıplarını kullanır. Farklı genetik suşları belirli bir toplulukta dolaşabilir.

Tedavi

Tedavi rehidrasyon (oral / intravenöz) ile sadece destekleyici bakımdır. Antiviral maddelerin etkili olduğu bilinmemektedir.

Yayılımın Önlenmesi

İyi el yıkama tekniği önemlidir. Buna ek olarak, yüzeyler, tuvaletler ve oyuncaklar dezenfekte edilmelidir. Suyun yeterli klorlanmasını toplumlarda yayılmasını önleyebilir.

Immunite

VP7 ve VP4 karşı antikorlar kısmen koruyucudur; ancak ilk enfeksiyon herhangi bir yaşta ortaya çıkabilir, kalıcı bağışıklık ve enfeksiyona yol açmaz. Ancak, sonraki enfeksiyonlar genellikle primer enfeksiyona göre daha az şiddetli olabilir.

Aşı

Reassortant aşılar; non-human rotavirüs suşu yüzeylerinde insan Rotavirüs antijenlerine eksprese olan genetik reassortment tarafından oluşturulur. Non-human türler replike olabilir ama insanlarda hastalığa neden olmaz, insanda patojenitesi düşüktür.

Canlı, tetravalan maymun-insan rotavirüs aşısı (Rotashield - Wyeth Laboratories) ilk kez Ağustos 1998'de bebeklerde kullanılmak üzere lisanslı oldu. Aşı, human G 1, 2, 4, ve simian G 3 tiplerini içermektedir. Ancak, post-ruhsat gözetim aşısının ilk dozundan 3 ila 20 gün sonra oluşan invajinasyonla arasında muhtemel bi ilişki olduğu gösterilmiş. (15 olgu / 1.5 milyon doz bildirildi). Aşının Kullanımı askıya alındı ve çalışmalar aşılama ve invajinasyon arasındaki bağlantıyı doğruladı sonunda, Ekim 1999 yılında piyasadan kaldırıldı.

RotaTeq (Merck) 2006 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde lisanslı canlı oral bir aşıdır. Aşı P1A insan serotipleri ve G1-4 yüzey proteinleri ile 5 çeşit WC3 rotavirüs suşunu içerir. Koruyucu madde ve timerosal içermez. Aşı 3 doz şeklinde 2,4 ve 6. Aylarda verilir. En erken ilk doz 6. Haftada verilir. Fakat tüm seri 12 hafta içinde bitmemelidir. RotaTeq aşısının etkinliği aşılamanın ilk yıl içinde şiddetli rotavirüs gastroenteritlerinde % 98 azalma ve hastaneye yatış oranlarında% 96 azalma görülür. Aşıdan sonra birinci ve ikinci yıl içinde rotavirüs gastroenterit vakalarında 74 ve% 71 azalma görülür.
 

RotaTeq ve Kawasaki sendromu

Rotarix aşısı G1P insan rotavirüs suşlarını içeren patojenitesi azaltılmış canlı, monovalant bir aşıdır. Aşı 2008 yılında Amerika Birleşik Devletleri'nde ruhsat almıştır. Güney amerikada çalışılan aşı 2 doz takvimi şeklinde programlanmıştır. İnvajinasyon görülme sıklığında artışa neden olmaz. Vurulan iki doz aşı sonrası, yaşamın ilk iki yıl boyunca koruma vardır. Hospitalizasyonda %96 ağır rotavirüs gastroenteritlerinde %90 azalma görülür. Aşı aynı zamanda herhangi bir şiddetteki (% 79) rotavirüs vakalarına karşı etkilidir. İki rotavirüs görülme zamanında; şiddetli rotavirüs gastroenteritleri süresince G1 (96%), G2 (86%), G3 (94%), G4 (95%), ve G9 (85%) suşlarına karşı kaydadeğer bir korunma gösterilmiştir. Bunlar Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık dolaşan rotavirüs türleridir. Bunlar Amerika Birleşik Devletleri'nde en sık dolaşan rotavirüs türleridir.

RNA virüs grubu morfolojik 2 alt gruba ayrılır:

• Yapılandırılmış - Küçük yuvarlak yapılı virüs (SRSV), calicivirus, Astrovirüs
• Nispeten yapısız veya özelliksiz olan diğer küçük virüsler - (Wollan) ve Ditchling W
   

Şekil 7 Gastroenteritli bir bireyden alınan dışkı örneğinde Norwalk virusu.
F.P. Williams, U.S. Environmental Protection Agency

  Şekil 8
Transmisyon elektron mikroskobu ile görülen Norwalk benzeri virüslerin tipik morfolojisi. Bireysel virionlar yalnızca 27 nm çapa sahip.
Wadsworth Center of the New York State Department of Health

  Şekil 9
Sığır calcivirus
© 1994Veterinary Sciences Division - Dr Stewart McNulty at Veterinary Sciences, Queen's University, Belfast.

İnsan calicivirüsler ilk kez 1976 yılında tanımlanmıştır. Caliciviridae ailesine ait olup zarfsız pozitif kutuplu RNA virüsleridir. 27 -35 nm boyutlarındadırlar. İkozahedral simetriye sahip tek bir kapsid proteini içerirler. Viral yüzey görünümü 'David Yıldızı' olarak tanımlanan 32 kaseye benzer çukur şekillidir. Aksi takdirde ajanlar Norwalk grubuna benzemektedir.

Sınıflandırma

Caliccivirüsler:

• Norwalk ve "Norwalk-benzeri" virüsler (NLV)
• "Sapporo gibi" virüsler (SLV)
• Vesi Virüsler
• Lago Virüsler

NLV (Noroviruslar) şunları içerir:

• Norwalk virüs
• Havai virüsü
• Snow Mountain virüsü
• Montgomery County virüsü
• Taunton (İngiltere) virüsü

SLV (Sapoviruses) şunları içerir:

• Sapporo virüsü
• Manchester virüsü
• Houston / 86
• Londra / 92

Bulunduğu yerin adını taşıyan yeni tip virüsler ilk olarak ishal salgınları sırasında bulunup, adlandırılmış.
 

Norwalk Virus ve Norwalk-Benzeri Viral Ajanlar

Norwalk virüs ilk kez 1968 yılında, Ohio'da gastroenterit (kış kusma hastalığı) hastalarının dışkılarında tespit edildi. Bunlar bakteriyal olmayan gastroenteritlerin %40’ını oluşturur. &45i besin kaynaklı %52’si balık ve kabuklu deniz ürünleri kaynaklıdır. Bunlar yolcu gemileri, bakım evleri, hastaneler ve kampları olarak yakın temas yerlerinde hızlı (patlayıcı) salgınlara neden eğilimindedir. Elektron mikroskopunda, pürüzlü bir yüzeye sahip 27-32 nm boyutlarında virüslerdir.

Epidemioloji

Amerika birleşik devletlerinde de her yıl 23 milyondan fazla gastroenterite neden olan norovirüs dünya çapında kabul gören bir etkendir. ABD de gastroenterit vakarlının yarısından çoğunun etkenidir. Seroprevalans çalışmalardan insanların çoğunun dört yaşına kadar enfekte edilmiş olduğu tespit edilmiştir.

Hasta asemptomatik dönemde de serokonversiyon ve bulaşıcılığa sahiptir. Enfeksiyon dozu oldukça düşüktür, virüs iyileşme döneminde de salgılanmaya devam etmektedir. Koruyucu bağışıklığı kısa ömürlüdür.

Klinik Özellikler

Yetişkin ve çocuklar etkilenir. Enfeksiyon 12 ila 96 saatlik bir aralık ile yaklaşık 24 saat arasında ve nispeten kısa bir kuluçka dönemine sahiptir. Hastalık süresi 3 günden kısadır. En belirgin belirtileri, mide bulantısı, karın krampları ve baş ağrısı, ateş ve halsizlik, sulu ishal ve kusma vardır. 1-3 gün süren ishal rotavirüse oranla daha kısa sürer.

Tedavi

Semptomlar dehidratasyon ve anti diyareik ilaçlar kullanılması ile tedavi edilir. Komplikasyonlar nadirdir fakat immünsupresiflerde görülebilir.

Yayılma

Norwalk virüs fekal-oral yolla bazen de kusma ile açığa çıkan partiküllerle bulaşır. Salgınlar fecal oral kontaminasyonla, yiyecek veya su yoluyla yayılır. Norwalk virüsleri; tezgah üstleri ve telefon gibi plastik yüzeylerde ve klorlu sularda gün yaşayabilir. Onlar donmada ve 60 dereceye kadar ısıtmada yaşamlarını sürdürebilirler. Ayrıca buharda pişmiş kabuklu deniz hayvanlarında da yaşayabilirler.

Tanı

Dışkı örnekleri, kusmuk, şüpheli gıda ve (bir salgın sırasında) çevresel sürüntüler PCR kullanılarak test edilebilir (devlet laboratuvarlarında). İmmün elektron mikroskop daha az kullanılır. Seroloji epidemiyolojik amaçlar için kullanılabilmektedir.

Kontrol

CDC (50 parça su ile 1 kısım ağartıcı) çamaşır suyu kullanarak yüzeylerin dezenfeksiyonu önerir. El sterilizasyon bir salgın sırasında da önemlidir.
 

  Şekil 11 Astrovirus
© 1994 Veterinary Sciences Division - Dr Stewart McNulty at Veterinary Sciences, Queen's University, Belfast.

Şekil 12
İnsan astrovirus
US Environmental Protection Agency

ASTROVIRUSLAR

Astrovirüsler 1975te gastroenterit salgını ile ilişkili olarak tanımlanmıştır. Astrovirüsler küçük 27-32nm boyutlarında tek sarmallı, zarfsız virüslerdir. Onlar (kalisivirüsün girintili yüzeyi aksine) kesintisiz bir yüzeye sahip yuvarlak virüslerdir. Elektron mikroskobundaki dış görünüşleri düzgün kenarlı 5-6 köşeli yıldız gibidir. 3 yapısal protein içerirler ve genom dizilimine sahiptirler.

Astrovirüsler; Norwalk ve diğer calicivirüsler ile immünolojik olarak farklıdır. Onlar Astroviridae ailesine aittir.
Bilinen 8 insan serotipi vardır ayrıca hayvan serotipleri de vardır.

Klinik Özellikler
Bebekler, çocuklar, immün sistemi baskılanmış hastalar ve yaşlılar en sık astrovirüs enfeksiyonları etkilenir. İnkübasyon süresi kısadır ve bunu sulu ishal, karın krampları, baş ağrısı, mide bulantısı, düşük dereceli ateş, kusma takip eder (ikincisi daha az yaygın olanı).

Epidemioloji

Astrovirüsler dünya çapında ağırlıklı olarak da 7 yaşından küçük çocuklarda, endemiktir. Halen gerçek hastalık yükü belirsizdir. Bulaş insandan insana fekal oral yolla ve salgınlar deniz ürünlerinin fekal kontaminasyonuyla ya da bazen sularla olur.

Tanı

Dışkıda büyük miktarda virüs bulunduğundan beri elektron mikroskopu ve immün-elektron mikroskopu oldukça kullanışlıdır. İmmünofloresan mikroskopi tüm alt tiplerini algılar. ELISA ve PCR de kullanılır.
 

Adenovirüsler ilk adenoid dokusundan 1953 yılında izole edilmiştir. Çift sarmallı DNA virüslerinin çapı 70-75 nm kadardır. Memeli adenovirüsler Mastadenovirus cinsine aittir. İnsan adeno virüsünün altı alt tipi ile 51 serotipten bazılarının onkojenik potansiyeli olduğu biliniyor. Laboratuarda, adenovirüsler gen terapisi ve aşı uygulamasında kullanım alanı bulmuşlardır.

Gastroentreit yapan adenovirüs serotipleri F grubuna ait olan tip 40 ve 41dir. İnfant ve 4 yaş altı çocuklarda gastroenterite neden olurlar. Dünya çapında her yerde bulunan virüsler fekal-oral yolla yayılır. Adenovirüs gastroenterit kuluçka süresi 3 ila 10 gündür ve ishal 10 ila 14 gün sürer; Uzun süreli ishal sık sık tip 40 enfeksiyonlarında görülür. İnvajinasyon, mezenterik adenitis ve apandisite yol açabilir.

İzolasyon özel ortamı, Graham 29 gerektirir.
Tanı ELISA testleri veya elektron mikroskobu ile lateks aglütinasyon tarafından yapılır.
 

TOROVIRUSLAR

Noroviruslar; ailesi Coronaviridae ve cinsi Torovırustur. Hem hayvan hem de insanlarda patojeniktir. Pleomorfik, zarflı, tek sarmallı pozitif RNA virüsleridir. Elektron mikroskopunda çörek (donut) şeklindedir. Torovirüsler 2- 12 aylık bebeklerde sulu ishale neden olurlar. Genellikle elektron mikroskobu ile teşhis edilir.
 

SİTOMEGALOVIRUS

Herpes virüslerden olan CMV normal insanlarda bir dizi hastalığa neden olabilir, özellikle batı ülkelerinde enfeksiyoz mononükleoza yol açar. İmmünsupresiflerde retinit, hepatit ve kolite neden olabilir.
 

 

  Mikrobiyoloji ve İmmünoloji On-line, Viroloji Bölümüne Dönünüz

This page last changed on Tuesday, November 22, 2016
Page maintained by Richard Hunt